Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający, że przepisy, w oparciu o które kierowcy dochodzili roszczeń z tytułu zaległych ryczałtów za noclegi, daj wielu przewoźnikom podstawę do wzruszenia zakończonych już prawomocnie postępowań. Dla tych, którzy czekali ze złożeniem stosownych skarg do za pięć dwunasta, garść informacji, jak można odzyskać niesłusznie wypłacone ryczałty.
Wyrok Trybunału
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24.11.2016 r. uznał za niekonstytucyjne przepisy stanowiące podstawę dochodzenia roszczeń przez kierowców o zaległe ryczałty za noclegi tj. art. 21a ustawy o czasie pracy kierowców w związku z art. 77(5) par. 2, 3 i 5 k.p. w związku z przepisami odpowiednich rozporządzeń o stawkach za podróże służbowe z 2002 i 2013 r. Wyrok został opublikowany w Dzienniku Ustaw w dniu 29.12.2016 r.
W większości wypadków sprawy wytoczone przez kierowców nie były jeszcze zakończone, więc sądy, uwzględniając wyrok Trybunały, oddalały powództwa. W wielu wypadkach powodowie sami zaś cofali powództwa, uznając, że dalsze prowadzenie procesu nie ma sensu.
Niestety w niektórych przypadkach sądy zdołały wydać prawomocny wyrok przed zapadnięciem rozstrzygnięcia w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Z reguły w takich wypadkach zasądzone należności zostały już wypłacone. Ustawodawca przewidział jednak takie sytuacje i nie pozostawił tych osób z pustymi rękami.
Skarga o wznowienie postępowania
Zgodnie z art. 401(1) możliwe jest domaganie się wznowienia postępowania, jeśli orzeczono o niezgodności z Konstytucją aktu prawnego, na podstawie którego wydano orzeczenie. Z dokładnie taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie – w sprawach wytaczanych przez kierowców podstawę wyroków stanowiły właśnie te przepisy, które zakwestionował Trybunał Konstytucyjny.
Zgodnie z art. 407 par. 2 skargę wnosi się w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, co nastąpiło w dniu 29.12.2016 r. Termin upływa zatem dzisiaj tj. 29.03.2017 r.
Skarga powinna zawierać elementy pozwu, a nadto uprawdopodobnienie zachowania terminu do wniesienia skargi oraz żądanie zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia.
Skargę należy wnieść do tego sądu, którego wyrok jest skarżony. Jeśli zatem sprawa zakończyła się w drugiej instancji, skarga powinna być skierowana właśnie do sądu II instancji.
Od skargi pobierana jest opłata taka jak od pozwu – w przypadku spraw o wartości przedmiotu sporu niższej niż 50.000 zł jest to 30 zł, w przypadku spraw o większej wartości sporu – 5 % od tej wartości.
Uchylenie lub zmiana wyroku
Biorąc pod uwagę, iż w zdecydowanej większości przypadków podstawą zasądzenia należności na rzecz kierowców były przepisy rozporządzenia, a nie postanowienia umowy o pracę czy regulaminu wynagradzania, skarga o wznowienie postępowania powinna doprowadzić do uchylenia bądź zmiany zaskarżonego wyroku. Skoro bowiem odpadła podstawa prawna żądania – TK uznał ją za niekonstytucyjną – to pozbawiony podstaw prawnych pozew kierowcy powinien podlegać oddaleniu.
Jeśli jednak z jakiś przyczyn sąd uznałby, że w danej sprawie nie ma podstaw do wznowienia postępowania, skarga zostanie oddalona.
Co z egzekucją i wypłaconymi kwotami?
Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania wyroku, ale możliwe jest wystąpienie o takie wstrzymanie do sądu rozpoznającego skargę, jeśli stronie grozi niepowetowana strata w przypadku dalszej egzekucji. Również w takiej sytuacji jednak sąd może odmówić wznowienia, jeśli druga strona zaoferuje odpowiednie zabezpieczenie.
Jeśli należność zasądzona zaskarżanym wyrokiem została już wyegzekwowana, sąd na wniosek skarżącego ma obowiązek nakazać zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia.
A co jeśli od kierowcy nie uda się ściągnąć wypłaconych mu kwot, sięgających nierzadko kilkudziesięciu tysięcy złotych? Napiszę o tym niebawem 🙂
